Küllerinden Doğan Bir Değer: İSKENDERUN KALESİ

Yakın zamanda İskenderun Kalesi çok anılır oldu, özellikle geçtiğimiz günlerde alanda kepçe görenler şaşkınlıklarını gizleyememişti. Bazılarımızın hala İskenderun’da bir kale olduğundan bihaber olsa da burnumuzun dibinde bir kalıntı kendi kaderine terk edilmişti. 1998 yılında İskenderun Mimarlar Odası’nın kısa süreli girişimiyle etrafı temizlenmiş ve bu girişimden başka hiç bir araştırma veya kazı yapılmamıştı.

İskenderun Kalesi; İskenderun-Antakya karayolunun 2km’sinde normalde sekizgen formda tasarlanmış, fakat ortasından hem karayolu hem de Feyezan Kanalı geçtiği için tarumar olan binlerce yıllık bir kalıntıdır. Bu kalıntı şehrimizin en önemli kültürel miraslarından birisidir. Halihazırda böylesine geçmişi olan ve şehrin merkezine bu kadar yakın olan başka bir kültürel mirasımız bulunmamakta.

2021 yılında yerel gazeteler ve bazı internet siteleri; Kent tarihi araştırmalarıyla tanıdığımız Fahreddin Osmanca’nın ‘Üvey Şehir İskenderun’ ismiyle yönettiği projesi kapsamında İskenderun Kalesi ile isyanını duyurmuştu. Önceleri temizlenmesini rica ettiği paylaşımını gören Lütfi Kaşıkçı ve İskenderun Belediyesi hemen müdahale edip kalıntıları temizledi. Aylar sonra bu kez alana nereden çıktığı belli olmayan bir zeytin pazarı yapıldı, yine Fahreddin Osmanca paylaşımlarıyla bizlere duyurdu. Bu kez ise Hatay Milletvekili Abdulkadir Özel sorundan haber oldu, kısa zaman içerisinde Fahreddin bey ile buluşup neler yapılacağını planladıktan sonra; Hatay ve hatta ülkemizin konu ile ilgili yetkilerini misafir etti. Abdulkadir Özel beyin ofisinde düzenlenen toplantıya Müzeler ve Kültür Varlıkları Genel Müdür Yardımcısı Yahya Coşkun ve ilgili daire başkanı Bülent Gönültaş, İskenderun Belediye Başkanı Fatih TOSYALI, Belediye Başkan Yardımcıları ilgili müdürlükler, Hatay İl Kültür Müdürü Hüsnü bey, Hatay Arkeoloji Müzesi Müdür ve Müdür Yardımcıları ve Arkeologlar katılım sağladı. Fahreddin beyin o güne kadar sosyal medyada duyurmuş olduğu kültürel mirasları ekip ile birlikte gezip notlar alındı projeler tartışıldı.

Bu gezi bize, İskenderun’da antik bir zeytinyağı fabrikası olduğunu, Yunus Sütunu’nu, Nekropolleri ve İskenderun Kalesini korunmasını kazandırdı. Kısa zamanda Zeytinyağı Tesisinde kazılar başladı ve bu İskenderun’da bilinen ilk arkeolojik kazılardı. Sonrasında Hatay Valisi Sn. Rahmi DOĞAN tarafından Eski Kaymakamlık Binasının ‘İskenderun Arkeoloji Müzesi’ olacağı müjdesi geldi.

Bütün bunlar sadece şehrine bir müze kazandırma hayaliyle yola çıkan İskenderun’lu bir gencin hayallerinin peşinden koşması ile oldu. Bugünlerde İskenderun Belediyesi İskenderun Kalesi ve çevresini temizliyor, alana dökülen dolguları kaldırıp zeytin satılan bölgeyi uzaklaştırıyor. Aldığımız bilgilere göre Sn. Fatih Tosyalı’nın bölgeyi ziyaret edilebilir bir alan yapmak niyetinde olduğu. Başta şehrimizde böyle hazineler olduğunu bizlere duyuran Fahreddin Osmanca olmak üzere emeği geçen herkese teşekkür ediyoruz.